งานภาษาไทย

นิทานเรื่องฤๅษีสอนบุตร
กิระ ดังได้ยินมาว่า อถะ โจ โพธิสัตโต ครั้งนั้น พระโพธิสัตว์เจ้าออกบวชเป็นฤๅษีอยู่ในป่าหิมพานต์ เมื่อจะให้โอวาทแก่พระดาบสกุมารผู้เป็นบุตรสุดที่รัก จึงกล่าวว่า ยัสสะ กาเยนะ วาจายะ ฯ ล ฯ สังคะโม ดูก่อนเจ้าผู้เป็นบุตร เจ้าจะไปอยู่ในหมู่มนุษย์ในประเทศใด ถ้ามนุษย์นั้นประพฤติอยู่ในความชั่วด้วยกาย วาจา ใจ แล้ว เจ้าจงอย่าพึงอยู่ เจ้าจงอยู่ในหมู่มนุษย์ที่ประพฤติสุจริตทางกาย วาจา จิต ปิดเสียซึ่งทางบาปนั่นแหละ ได้ชื่อว่าเป็นลาภของเจ้าอย่างยิ่ง อนึ่ง ดูก่อนเจ้าผู้เป็นบุตร ในชมพูทวีปนี้ไม่มีมนุษย์ที่มีความบริสุทธิ์ด้วย กาย วาจา จิต แล้ว เจ้าจงอยู่แต่ผู้เดียวดีกว่า เจ้าอย่าได้คบหาอยู่ด้วยคนพาล เจ้าจงหลีกออกไปให้ห่างไกลจากคนพาล เหมือนบุคคลหลีกขวากหนามในมรรคา เหมือนบุคคลหลีกเสือช้างในกลางป่าให้ห่างไกล จึงจะพ้นอันตราย เจ้าจงเว้นซึ่งคนพาลทั้งหลาย หลีกเสียให้ไกล จึงจะได้ซึ่งความสุขทั้งชาตินี้และชาติหน้า อนึ่ง พระพุทธฎีกาก็ทรงตรัสว่า ไฟจะเกิดขึ้นแต่เรือนอันบุคคลมุงด้วยหญ้าและใบไม้ แล้วก็ไหม้ลามไปสู่เรือนอื่นๆ มีเรือนยอดเป็นต้น ภัยทั้งหลายจะมีก็อาศัยแก่คนพาล อนึ่ง พระพุทธองค์ทรงเทศนาแก่พระฉันนเถระว่า ชนทั้งหลายเหล่าใดมีความยินดีในทุจริต ๓ มีกายทุจริตเป็นต้น เรียกว่า คนพาล คนพาลมี ๒ คือ คฤหัสถ์เป็นพาล ๑ บรรพชิตเป็นพาล ๑ บรรพชิตเป็นพาลนั้น คือ ทำในอเนสนา ๒๑ ประการ เป็นหมอรักษาไข้ นำข่าวสาส์นของคฤหัสถ์ การนำนอกพุทธบัญญัติ มีเล่นการพนันเป็นต้น ตลอดจนเล่นมโหรีพิณพาทย์เป็นอวสาน และทำความวิวาทแตกร้าว ไม่ทำการสามัคคี ดังภิกษุเมืองโกสัมพีเป็นต้น พาโล นาม ภิกษุเหล่านี้ชื่อว่า เป็นพาลในพระศาสนา ฯ คฤหัสถ์เป็นพาลนั้นมีครูทั้ง ๖ เป็นต้น
เป็นนิทานเกี่ยวกับมงคลที่ ๑ คือ ไม่คบคนพาล